ตกขาวคืออะไร มีสาเหตุจากอะไร วันนี้เรามีคำตอบ

สาว ๆ หลายคนอาจรู้สึกกังวล เมื่อของเหลวสีขาว หรือ ตกขาวเประเปื้อนกางเกงชั้นใน เพราะเข้าใจมาโดยตลอดว่า ตกขาวคือสิ่งผิดปกติ ซึ่งความจริงแล้ว ตกขาวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติของร่างกาย แต่ด้วยปัจจัยหลาย ๆ อย่างที่เกิดขึ้นระหว่างการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน มักส่งผลให้จุดซ่อนเร้นขาดความสมดุล และเป็นสาเหตุทำให้ตกขาวเกิดความผิดปกติ และเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง เรามาทำความรู้จักตกขาว และสาเหตุที่แท้จริงของสิ่งนี้กันค่ะ

ตกขาว หรือ ระดูขาว (Leukorrhea) หมายถึง ของเหลวที่ถูกขับออกมาจากช่องคลอด (Vaginal discharge) ซึ่งไม่ใช่เลือด อาจพบได้หลายสีขึ้นอยู่กับสภาวะที่เเตกต่างกัน

ตกขาวแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้เเก่ ตกขาวปกติ และ ตกขาวที่ผิดปกติ

ตกขาวปกติ  (Physiologic vaginal  discharge)

เป็นตกขาวที่พบได้ในสภาวะปกติ มีลักษณะเป็นของเหลวหรือมูกสีขาว, คล้ายเเป้งเปียก, มีกลิ่นออกเปรี้ยวเล็กน้อย, มีปริมาณไม่มาก เเละไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองบริเวณจุดซ่อนเร้น และจะมีปริมาณเพิ่มขึ้นในบางช่วง เช่น  ช่วงก่อนมีรอบเดือน, หลังมีรอบเดือน, ช่วงไข่ตก  (Ovalution) หรือในภาวะตั้งครรภ์ (Pregnancy)

โดยปกติแล้วตกขาวมีหน้าที่ในการทำความสะอาด, ให้ความชุ่มชื้น, เเละเป็นกลไกธรรมชาติที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อให้กับช่องคลอด

ซึ่งภายในช่องคลอดจะมีเชื้อประจำถิ่น หรือ Normal Flora อาศัยอยู่ โดยชนิดที่พบมากที่สุด คือ  เชื้อเเบคทีเรีย Lactobacillus acidophilus ทำหน้าที่ในการสร้าง Hydrogen peroxide และมีบทบาทสำคัญช่วยให้ระบบภายในช่องคลอดเกิดความสมดุลตามธรรมชาติ (Balance) หรือภาวะที่มีค่า pH เป็นกรดน้อยกว่า 4.5 (3.8-4.2) หรือที่เราเรียกว่า pH Balance นั่นเองค่ะ ซึ่งค่าความเป็นกรดนี้จะส่งผลให้เชื้อชนิดอื่น ๆ รวมถึงเชื้อก่อโรค ไม่สามารถเจริญเติบโตได้

ตกขาวปกติเกิดจากอะไรได้บ้าง

1. ของเหลวที่หลั่งออกมาจากต่อมต่างๆ ของอวัยวะสืบพันธุ์ส่วนนอก  ได้แก่ ต่อมไขมัน (Sebaceous glands),  ต่อมเหงื่อ (Sweat glands), ต่อมเมือก (Bartholin’s glands) และ ต่อมสกีน (Skene’s glands)
2. ของเหลวที่หลั่งออกมาจากผนังช่องคลอด
3. เซลล์ล์ที่หลุดลอก (Exfoliated) จากช่องคลอดและปากมดลูก
4. ของเหลวหรือมูกจากบริเวณปากมดลูก (Cervical mucus)
5. ของเหลาจากโพรงมดลูก (Endometrial fluid) เเละ ท่อนำไข่ (Oviductal fluid)
6. จุลชีพและ สารที่เกิดจากกระบวนการย่อยสลายอาหารของเชื้อเหล่านั้น (Metabolite product)

โดยสรุปคือ ตกขาวแบบปกตินั้น เกิดจากการผสมกันของสารคัดหลั่งตามธรรมชาติที่มาจากต่อมเเละอวัยวะต่าง ๆ ของระบบสืบพันธุ์ (Reproductive system) จึงไม่เป็นอันตราย และยังมีประโยชน์ตามธรรมชาติอีกด้วย

ตกขาวที่ผิดปกติ (Pathologic vaginal discharge)

เป็นตกขาว ที่พบเมื่อสภาวะภายในช่องคลอดเกิดความผิดปกติหรือขาดสมดุล หรือขาด pH Balance นั่นเอง มีลักษณะเป็นมูก, ฟอง, หรือหนอง, มีสีที่ผิดปกติไป, มีกลิ่นเหม็น, มีปริมาณมาก เเละก่อให้เกิดอาการระคายเคือง เช่น แสบ หรือคันร่วมด้วย

สาเหตุที่ทำให้เกิดตกขาวที่ผิดปกติ มีหลายประการ ได้เเก่

1. ช่องคลอดอักเสบจากการติดเชื้อ โดยเชื้อที่พบบ่อย 3 อันดับเเรกคือ

• • เชื้อเเบคทีเรีย (Bacterial vaginosis) พบได้ประมาณร้อยละ 50
  • เชื้อโปรโตซัว (Trichomonas vaginitis) พบได้ประมาณร้อยละ 25
  • เชื้อรา (Vulvovaginal candidiasis) พบได้ประมาณร้อยละ 25
  • อื่น ๆ เช่น เชื้อหนองใน (Gonorrhea), ติดเชื้อคลามายเดีย (Chlamydia) เเละ การติดเชื้อเริม (Herpes) เป็นต้น

2. ช่องคลอดอักเสบที่ไม่ได้มาจากการติดเชื้อ เช่น แพ้สารที่มาจากผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นที่ไม่เหมาะสม หรือ ช่องคลอดอักเสบ (Atrophic vaginitis) จากการขาดฮอร์โมนเพศหญิง (Estrogen) เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยทอง หรือหมดประจำเดือน หรือในบางราย พบว่ามีสาเหตุจากการแพ้สารเคลือบถุงยางอนามัย
3. ปากมดลูกมีเนื้องอก (Polyp) หรือหูดหงอนไก่ (Condyloma acuminata) ซึ่งมักมีการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดไร้อากาศ (Anaerobe) ร่วมด้วย
4. ภาวะรูรั่ว (Fistula) เช่น รูรั่วระหว่างช่องคลอดและกระเพาะปัสสาวะ (Vesicovaginal fistula) หรือ รูรั่วระหว่างช่องคลอดและลำไส้ตรง (Rectovaginal fistula) ซึ่งสาเหตุเหล่านี้ส่งผลให้เกิดตกขาวผิดปกติเรื้อรังได้

รวม ๆ เเล้วสาเหตุของตกขาวผิดปกติที่ก่อให้เกิดความกังวลนั้นมาจากภาวะการเสียสมดุลภายใน ช่วงอายุ เเละพฤติกรรมการใช้ชีวิต ได้แก่

• วัยเด็ก อาจเกิดจากการขาดความรู้หรือเข้าใจผิด จึงทำความสะอาดจุดซ่อนเร้นด้วยการสวนล้างด้วยน้ำเปล่า หรือสบู่ซึ่งทำให้สภาวะภายในช่องคลอดสูญเสียสมดุลตามธรรมชาติ
• วัยเจริญพันธุ์ มักเกิดจากโรคติดต่อ และการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันหรือการแพ้สารต่าง ๆ
• วัยทองหรือวัยหมดประจำเดือน เกิดจากการขาดฮอร์โมน หรือใช้ฮอร์โมนเทียม

เมื่ออ่านมาถึงตรงนี้ เชื่อว่าสาว ๆ คงเริ่มเข้าใจตกขาวกันมากขึ้นแล้ว และหวังว่าทุกคนจะเริ่มใส่ใจสุขภาพของช่องคลอดมากขึ้นด้วยเช่นกัน การดูแลความสะอาดและรักษาสมดุลของจุดซ่อนเร้นด้วยวิธีที่ถูกต้อง จะช่วยป้องกันไม่ให้เกิดตกขาวผิดปกติได้ด้วยนะคะ